VUCA jest już do BANI, czyli w poszukiwaniu odpowiedzi

Czas mija szybko. Akronim VUCA i cała koncepcja ma już prawie cztery “krzyżyki na karku”.

VUCA pojawiła się w okresie zimnej wojny i stanowiła swoisty punkt orientacyjny do opisywania świata. Najpierw w wojskowości a potem także w biznesie pomagając nadać sens światu by go zrozumieć i pozwolić na maksymalnie efektywne działanie. VUCA to akronim oznaczający zmienny, niepewny, złożony i niejednoznaczny. Termin ten okazał się w ostatnich dziesięcioleciach przydatnym narzędziem. Podkreśla trudności w podejmowaniu dobrych decyzji w paradygmacie częstych, często wstrząsających i mylących zmian. Jednocześnie koncepcja VUCA jest jasna, sugestywna i coraz bardziej przestarzała.

Być może VUCA traci swoje znaczenie bo pomimo powszechności nie jest dostatecznie użyteczna. Okazuje się, że nadanie sensu zdarzeniom, korzystanie z wizji zamiast szczegółowych planów, pozyskiwanie informacji z otoczenia, upraszczanie systemów zarządzania czy bycie zwinnym nie daje odpowiedzi jak sobie radzić w obecnych czasach?

Świadczą o tym liczne badania i oczywiście nasze Ogólnopolskie Badanie Zarządzania Zmianą także. Skuteczność wdrażania zmian dalej jest na niskim poziomie.

Jamais Cascio zaproponował nowy model BANI, bo:

• To, co było zmienne czyli niestabilne, przestało być wiarygodne.

• Ludzie nie czują się już niepewni, są niespokojni.

• Rzeczy nie są już złożone, zamiast tego podlegają nieliniowym systemom logicznym.

• To, co kiedyś było niejednoznaczne, dziś wydaje się nam niezrozumiałe.

„B” jak Kruchy – wszystko co jest kruche może się zepsuć w każdym momencie

„A” jak Niespokojny – jeśli jesteśmy niespokojni, czujemy się również bezradni i niezdolni do podejmowania decyzji

„N” jak Nieliniowe – przyczyna i skutek nie jest już możliwa do oszacowania z góry.

„I” jak Niezrozumiałe – nieliniowe skutki dowolnej przyczyny, wydarzeń i decyzji często wydają się być pozbawione jakiejkolwiek logiki

Jeśli coś jest kruche , wymaga zdolności i odporności.

Jeśli czujemy niepokój, potrzebujemy empatii i uważności .

Jeśli coś jest nieliniowe, wymaga kontekstu i adaptacji .

Jeśli coś jest niezrozumiałe, wymaga przejrzystości i intuicji.

BANI ma dostarczyć nowy język do opisu i zrozumienia tego, co się dzieje. Ma być podstawą do budowania i rozwijania nowych podejść.

Byłbym szczerze zadowolony gdyby BANI zwiekszyła skuteczność zmian choćby o parę procent.